آمار تولید موتورسیکلت در ایران

مهر 1403: محمدتقی زردوز، رئیس هیئت مدیره قطعه سازان و مجموعه سازان موتورسیکلت، اعلام کرد سال گذشته ۶۱۵ هزار موتورسیکلت تولید شد که پیش بینی می‌کنیم تا پایان امسال به تولید حدود ۷۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت برسیم.

وی افزود در این خصوص ما در سه حالت قرار داریم‏، در برخی زمینه‌ها بیش از ظرفیت تقاضا تولید داریم‏، در برخی زمینه‌ها برابری می‌کنیم و در برخی زمینه‌ها نیز عقب هستیم. باید یک تراز درستی از وضع قطعه سازی نسبت به موتورسیکلت سازی داشته باشیم و بر آن اساس حرکت کنیم تا بتوانیم در بخشی‌های که عقب هستیم و نیاز‌ها بیش از توان قطعه سازی کشور است آن بخش‌ها توسعه پیدا کند تا بتوانیم براساس نیاز یک ساله حداقل بالای 50 درصد قطعات را به طور کامل در داخل کشور هم به لحاظ کیفی و رقابت و قیمت تامین کنیم.

وی درباره عمق داخلی سازی نیز گفت اکنون داخلی سازی در برخی موتور‌ها 10 درصد، در برخی 20 درصد و نهایت روی موتورسیکلت‌های سی دی‌ای که سالهاست تولید می‌شود، 50 درصد بومی سازی داریم. متاسفانه موتورسیکلت طی سال‌های گذشته عمدتا وارد کشور شده است‏، اکنون با توجه به شرایطی که در بومی سازی و داخلی سازی قطعات مورد نیاز موتورسیکلت پیش آمده‏، الزامی را برای صنعت ایجاد می‌کند که آنچه در داخل قابل تولید است دیگر واردات نشود. متاسفانه تاکنون به این مزیت‌های رقابتی توجهی نشده است. ما در زمینه انرژی، نیروی کار، حقوق و دستمزد و مواد اولیه پلاستیک و پلیمر و حتی آلومینیوم مزیت رقابتی در مقایسه با چین داریم. ما اگر از این مزیت‌های رقابتی بتوانیم به درستی استفاده کنیم به خوبی می‌توانیم در بسیاری از قطعات با کشور‌های مدعی این صنعت رقابت کنیم و در نهایت صنعت موتور را از وابستگی به واردات و ارزبری خارج کنیم.

وی افزود اکنون صادرات به صورت غیر سازمان دهی شده انجام می‌شود، هم قطعه سازان و هم موتورسیکلت سازان صادرات دارند، اما اکنون تولید قطعات در کشور با رویکرد صادرات محور انجام نمی‌شود. در سال گذشته 615 هزار موتورسیکلت در کشور تولید شد که امسال هدف گذاری برای تولید یک میلیون تولید بود‏، پیش بینی ما این است که تا پایان امسال به حدود 700 هزار موتورسیکلت برسیم. متاسفانه موتورسیکلت برقی تاکنون سهم مناسبی از تولید نداشته است، دلیل آن نیز این است که استفاده از موتورسیکلت برقی، زیرساخت‌هایی مانند قطعات با کیفیت، باطری و امکان شارژ می‌خواهد و تا این زیرساخت‌ها ایجاد نشود، امکان استفاده از موتورسیکلت برقی فراهم نیست. اکنون طبق آمار میزان تولید موتورسیکلت‌های برقی زیر 30 هزار تا در سال است.

رئیس هیئت مدیره قطعه سازان و مجموعه سازان موتورسیکلت گفت با توجه به مزیتی که در تولید لاستیک و پلاستیک داریم و یا در تولید آلومینیوم مورد نیاز، کمبودی در این خصوص نداریم و در بخش فولاد نیز کمبود‌ها طی سال‌های گذشته کم شده و وابستگی‌ها به واردات مواد اولیه بسیار کاهش پیدا کرده است طوری که اکنون در هیچ ماده اولیه‌ای کمبود نداریم حتی مزیت هم نسبت به چین داریم. اگر بخواهیم همه موتورسیکلت‌ها را مانند سال‌های قبل وارد کنیم همیشه کمبود داریم، اما اگر بخواهیم به سمت داخلی سازی برویم و فقط آن بخشی را که از لحاظ فنی و اقتصادی نیاز داریم وارد کنیم، کمبود نخواهیم داشت. بیش از 95 درصد قعطات مورد نیاز موتورسیکلت ها، قابل ساخت در داخل است. واردات در این صنعت می‌تواند به حداقل کاهش پیدا کند تا آن قطعاتی که از نظر اقتصادی صرفه تولید ندارد‏، وارد شود که این عدد در صنعت موتورسیکلت زیر 5 درصد است.

وی افزود یک طرف موضوع نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری، تولید کنندگان صنعت هستند که باید موتورسیکلت با کیفت تولید کنند، طرف دیگرش دستگاه‌های دولتی هستند که شرایط را طوری فراهم کنند تا امکان نوسازی فراهم شود. بانک‌ها کمک کنند و تسهیلات کم بهره بدهند تا مردم بتوانند موتورسیکلت‌های فرسوده خود را با موتورسیکلت‌های نو تعویض کنند.

خرداد 1403: براساس گزارش وزارت صمت، موتورسازان داخلی در سال گذشته با ۲۸ درصد افزایش، میزان تولید این وسیله نقلیه را به ۵۹۷ هزار دستگاه رسانده است.

گروه صنعتی نیرو موتور در سال گذشته ۱۵۰۰۸۰ دستگاه موتورسیکلت تولید کرده و رتبه اول را به خود اختصاص داده است. یکتاز سیکلت کویر با ۸۰۱۲۳ و نیکران موتور با ۵۳۳۸۹ دستگاه از دیگر موتورسازانی به شمار می آیند که بیش از ۵۰ هزار دستگاه تولید کرده اند.

نیکران موتور و بهرو سیکلت هم در سال گذشته تیراژ محصولات خود را به بیش از ۳۰ هزار دستگاه رساندند. در سال گذشته، جهان همتا سیکلت بناب، هانی موتور البرز و شاهین موتور نیز بیش از ۲۰ هزار دستگاه تولید کردند. اما هیچ کدام از مرز ۲۵ هزار عبور نکرده اند. دیگر شرکت های حاضر در این فهرست همگی موفق به تولید محصولات در تیراژی مابین ۱۰ تا ۲۰ هزار دستگاه شده اند.

در این گزارش آمده که 97248 دستگاه دیگر نیز توسط سایر تولیدکنندگان ساخته شده و نام آن‌ها ذکر نشده است. در این گزارش، جزئیات تولید دیده نمی‌شود.

اسفند 1402: مهرداد خسروی، مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صمت، اعلام کرد در سال جاری نزدیک به 600 هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شد که در مقایسه با تولید 465 هزار دستگاه مدت مشابه پارسال، حدود 28 درصد رشد تولید را نشان می‌دهد.

اسفند 1402: جلیل مجاهد، رییس انجمن صنعت موتورسیکلت، عنوان کرد صنعت موتورسیکلت یکی از فعال‌ترین و بی‌حاشیه ترین صنایع در کشور است. صنعت موتورسیکلت ایران نزدیک به 60 سال قدمت دارد که از بخش دولتی با واردات موتورسیکلت از اروپا و ژاپن آغاز و از دهه 70 بخش خصوصی به این صنعت ورود پیدا نمود و با مونتاژ 4 مدل تولیدات خود را آغاز و در نهایت در سال 1381 بیش از 180 کارخانه در این حوزه فعال بودند که بر اساس قوانین سختگیرانه و افزایش استاندارها، امروز فقط 45 کارخانه در عرصه تولید موتورسیکلت مشغول هستند که در حال حاضر تعداد 20 هزار کارگر به صورت مستقیم در قطعه سازی و تولید و مونتاژ مشغول به کار می باشند.

وی افزود متوسط تولید سالانه کارخانجات از سال‌های (1395) الی (1400) حدود 200 هزار دستگاه بوده که با شروع کار دولت مردمی سیزدهم و در زمان وزیر پیشین وزارت صنعت، معدن و تجارت با سیاست گذاری هم زمان رشد تولید و بومی سازی را به همراه داشته است و در وزارت علی آبادی این امر با شدت و جدیت ادامه داشته و تولید 270 هزار دستگاه در سال (1400)و تعداد 470 هزار دستگاه موتورسیکلت در سال (1401) تولید و به بازار عرضه شده است. در سال جاری نیز تولید 600 هزار دستگاه پیش بینی شده است. سهم تولید عمق داخلی سازی 40 درصد برنامه‌ریزی شده که از سهم بیش از 60 درصد بازار 40 درصد آن محقق شده است که در برنامه وزارت صنعت در پایان سال (1403) باید درصد ساخت داخل کلیه محصولات به عمق 40 درصد برسد.

آقای مجاهد گفت در رابطه با ارزبری این صنعت درست است که در سال جاری سهم این صنعت نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته، اما معدل ارز بری به دلیل بالا رفتن عمق بومی سازی کاهش داشته و قیمت محصولات و شرایط فروش آن گواه بر صحت این موضوع است که نسبت به قیمت ارز با بهترین قیمت‌ها و سهل‌ترین شرایط به بازار عرضه و در اختیار مردم و ارگان‌های دولتی قرار سیاست گذاری وزارت صنعت و افزایش، تولید قیمت‌ها بسیار رقابتی شده است. شایعاتی که در خصوص کاهش عمق ساخت داخل (بومی سازی) و ارزپاشی شده و ده برابر افزایش مصرف ارزی شده در این صنعت کذب بوده و انجمن صنعت موتورسیکلت این مطلب را تکذیب نموده و اسناد موجود در وزارت صمت گواه صحت این مطلب است.

آذر 1402: بر اساس آمار وزارت صمت از عملکرد صنعتی‌ها در یک دهه اخیر (1391 الی 1401)، موتورسیکلت‌سازان کشور طی این سال‌ها فراز و فرودهای بسیاری داشته اما نیمه این دهه (1395) به یکباره از 453 هزار و 231 دستگاه در سال 1394 به 736 هزار و 337 دستگاه در سال 1395 رسید و بدین ترتیب 62 درصد افزایش تولید را ثبت کرد. سپس در سال پس از آن (1396) افت شدید 79 درصدی را تجربه کرد و تنها 153 هزار و 119 موتورسیکلت در کشور به تولید رسید.

در سال 1397 کمی از این کاهش تولید جبران و تولید موتورسیکلت به 164 هزار و 525 دستگاه رسید اما مجدد در سال 1398 به قعر میزان تولید در این مقایسه آماری یک دهه رسید و به 116 هزار و 540 دستگاه هم نرسید. پس از تجربه کاهش شدید تولید موتورسیکلت در سال 1398، فعالان این صنعت بر آن شدند که کاهش تولید سال‌های گذشته را جبران و در مسیر افزایش ، گام بردارند؛  بر این اساس از همان ابتدای سال 1399 تاکنون در مسیر صعودی تولید قرار گرفتند. در سال 1399 در مجموع 211 هزار و 466 دستگاه، در سال 1400 در مجموع 279 هزار و 99 دستگاه و در سال 1401 در مجموع 464 هزار و 537 دستگاه در کشور به تولید رسید.

طبق این آمار، از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه 393 هزار و 812 دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شده که نسبت به 279 هزار و 117 دستگاه تولیدی در هشت ماه 1401 بالغ بر 40 درصد رشد داشته است.

تیر 1402: عبدالله توکلی لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودروی وزارت صمت، از تولید حدود 138 هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور در بهار امسال خبر داد و گفت افزایش عرضه موتورسیکلت در ماه گذشته سبب شد تا شاهد افت 15 درصدی قیمت این محصولات در بازار باشیم.

وی افزود روندی که درباره افزایش تولید از سال گذشته آغاز شده بود، در سه ماهه نخست امسال نیز با شدت بیشتری تداوم یافته و برنامه افزایش عرضه خودرو و توسعه صنعت خودروی کشور در دستورکار است.

فروردین 1402: بهمن ضیاء مقدم،  دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، اعلام کرد حدود ۴۵۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در سال ۱۴۰۱ تولید شده است. افزایش قیمت خودرو سبب شد تا آن دسته از افرادی که توان خرید نداشتند، به سمت خرید موتورسیکلت متمایل شوند که ۶۰ تا ۷۰ درصد متقاضیان را شامل می‌شد. همچنین 30 تا 40 درصد خریداران موتورسیکلت سریع‌تر رسیدن به مقصد را دلیل خرید خود عنوان می‌کردند و علاوه بر آن‌ها، درصد محدودی نیز موتورسیکلت را به عنوان یک کالای سرمایه‌ای خریداری کردند. وی ابراز امیدواری کرد کارخانجات و شرکت‌ها بتوانند در سال 1402 معادل سال گذشته به تولید موتورسیکلت بپردازند.

براساس گفته‌های آقای ضیاءمقدم، اکنون موتورسیکلت‌سازان عضو این انجمن و همچنین چند موتورسیکلت‌ساز دیگر که عضو انجمن نیستند، به تولید موتورهای برقی می‌پردازند، اما در مجموع کمتر از پنج درصد تولیدات را تشکیل می‌دهد. در چند سالی که شرکت‌ها به تولید این دسته از موتورسیکلت‌ها ورود کرده‌اند، با مشکلاتی مواجه بودند که به نهادها و ارگان‌هایی همچون محیط زیست، وزارت صمت و غیره ارجاع داده شد. مهم‌ترین مشکل تولید موتورسیکلت برقی، قیمت تمام‌شده آن است که خود متاثر از قیمت بالای باتری‌های به‌کار رفته در آن است. به طوری که باتری‌های لیتیومی بین 40 تا 50 درصد قیمت موتورسیکلت برقی را تشکیل می‌دهد. در عین حال با توجه به شیب‌دار بودن شهرهایی همچون تهران و بسیاری دیگر از مناطق کشور، موتورسیکلت برقی نمی‌تواند قدرت و شتاب لازم را در اختیار مصرف‌کننده آن قرار دهد، مگر اینکه موتورهایی با توان بیش از سه‌هزار وات استفاده کنند که قدرت آن‌ها حدودا معادل موتورسیکلت‌های بنزینی 125 سی‌سی است. این مسئله با توجه به اینکه عمده مصرف موتورسیکلت‌ها در کشور به قصد کسب درآمد است و راکبان باید سریع به مقصد برسند، یک محدودیت جدی محسوب می‌شود.

وی افزود محدودیت دیگر در این زمینه، ناشی از شارژ باتری این موتورها است. بهترین باتری‌هایی که در این دسته از موتورسیکلت‌ها به کار می‌رود، پیمایشی نزدیک به 100 کیلومتر دارد و پس از آن باید مجدد شارژ شوند، این در حالی است که موتورهای بنزینی روزانه بالای 200 کیلومتر پیمایش دارند. شارژ این موتورسیکلت‌ها در حیاط و پارکینگ منازل، در حالی که باید از برق مشاع آپارتمان‌ها استفاده کنند، خود مشکل دیگری است. صاحبان این موتورسیکلت‌ها، با گذشت چند سال و خراب شدن باتری، به‌ناچار باید به خرید باتری با قیمتی بین 40 تا 50 درصد قیمت موتور اقدام کنند که فشار سنگین مالی به آنان وارد می‌کند. برای رفع این مشکل، انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت پیشنهاد کرد که دولت موضوع تامین باتری را بر عهده گرفته و پیمانکار تعریف کند تا شرکت‌های موتورسیکلت‌ساز از تولید یا تامین باتری معاف شوند.

آقای ضیاءمقدم گفت طراحی و راه‌اندازی سیستم سوآپ باتری دیگر پیشنهاد انجمن بود، به‌طوری که مصرف‌کنندگان بتوانند باتری دشارژ شده را تحویل داده و باتری شارژ شده تحویل بگیرند؛ این سیستم در اکثر کشورهایی که در آن‌ها مردم از موتورسیکلت‌های برقی استفاده می‌کنند دیده می‌شود.  راهکار دوم احداث ایستگاه‌های شارژ باتری است. باتری‌ها بسته به نوع خود بین چهار تا هشت ساعت زمان برای شارژ نیاز دارند و این محدودیت‌ها سبب شده تا استقبال از موتورسیکلت‌های برقی آن طور که باید انجام نشود.  یکی از مشکلات موجود، عدم استفاده سیاستگذاران صنعت و دستگاه‌های تصمیم گیرنده از توان و تجربیات فعالان صنعت موتورسیکلت عنوان کرد و معتقد است که این مساله سبب شده تا عمده تصمیماتی که اتخاذ می‌شود، قابلیت اجرا نداشته باشد. بر این اساس از مسئولان تقاضا کرد که در زمان تدوین دستورالعمل‌ها، بخشنمه‌ها، قوانین و مقررات از فعالان این حوزه استفاد ه کنند.

بهمن 1401: آقای توکلی لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت، می‌گوید موتورسیکلت‌سازان کشور در 10 ماهه سال 1401، بیش از 380 هزار دستگاه موتورسیکلت تولید کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال 1400 که معادل 198 هزار دستگاه بود، افزایش 88 درصدی را نشان می‌دهد. 

وی با اشاره به تکالیف قانونی از رده خارج کردن موتورسیکلت‌های فرسوده، تولید، عرضه، اقتصادی‌سازی و ترویج استفاده از موتورسیکلت‌های برقی را جزو برنامه‌های اصلی وزارت صمت و تولیدکنندگان موتورسیکلت عنوان کرده و گفته که وزارت صمت، با همکاری شهرداری تهران و بانک تجارت، در حال تدوین طرحی ملی و کلان به‌منظور جایگزینی موتورسیکلت‌های فرسوده است.

دی 1401: بهمن ضیامقدم، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، اعلام ‌کرد که از ابتدای امسال تا پایان آذرماه، بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت تولید شده است که در مقایسه با سال گذشته، رشد ۸۰ درصدی را نشان می‌دهد. 

بر اساس گفته‌های آقای ضیامقدم، در سال گذشته در مجموع 264 هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور تولید شده بود. اما انتظار می‌رود امسال این رقم به بیش از 400 هزار دستگاه برسد. بخش اندکی از تولیدات پنج شرکت بزرگ کشور به بازارهای عراق، پاکستان و افغانستان صادر می‌شود. 

وی معتقد است حضور گسترده چین در بازار همه کشورهای همسایه ایران و منطقه، همچنین دشواری نقل و انتقال پول، دو عامل اساسی کمرنگ بودن تولیدات ایرانی در دیگر بازارها است. 

آقای مقدم همچنین گفت درصد داخلی‌سازی موتورسیکلت‌های تولیدی کشور متفاوت است. اما در یک مدل پرتیراژ و پرمتقاضی سی‌جی 125 داخلی‌سازی به بیش از 60 درصد رسیده است. خط تولید موتور (Engine) نیز در سه کارخانه تولید کشور راه‌اندازی شده است. اما هنوز این کارخانجات وارد تولید انبوه نشده و احتمال دارد تا پایان سال این مهم محقق شود. 

وی اظهار کرد باید از شرکت‌های موتورسیکلت‌سازی کشورمان که اکثریت آن‌ها خصوصی بوده و در شرایط حساس کنونی برای 16 هزار نفر اشتغالزایی کرده‌اند، حمایت کرد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات فراروی این صنعت، نبود گواهی اسقاط برای موتور است، در حالی که اسفندماه پارسال هر گواهی اسقاط خودرو 4.2 میلیون تومان ارزش‌گذاری می‌شد، اکنون و با گذشت تنها 10 ماه به 20 میلیون تومان رسیده است و هیچ نظارتی بر مراکز اسقاط وجود ندارد. با هر گواهی اسقاط خودرو، مجوز تولید هفت دستگاه موتورسیکلت صادر می‌شود؛ اما از زمان خرید این گواهی‌ها تا اجرایی شدن کار بیش از یک ماه زمان از دست می‌رود. 

تیر 1401: بهمن ضیاء‌مقدم، دبیر انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت، اعلام کرد که در تولید موتورسیکلت برقی موفقیتی حاصل نشده و این کالا تنها 7 درصد تولید را به خود اختصاص داده است.وی افزود که تعداد محدودی شرکت، بدون پیشرفت موتورسیکلت برقی تولید می‌کنند و اصرار به ادامه آن دارند‌. اما قیمت بالای باتری، هزینه تولید این نوع موتورسیکلت را افزایش می‌دهد.

بر اساس گفته‌های وی، محدودیت‌هایی مانند نبود ایستگاه‌های شارژ برای وسایل نقلیه برقی در کشور وجود دارد. موتورسیکلت‌های برقی قدرت پیمایش طولانی ندارند و مجبورند 4 تا 5 ساعت وقت برای شارژ صرف کنند. باتری موتورسیکلت برقی، که هزینه آن نصف قیمت این نوع وسیله نقلیه است، هر 2 یا 3 سال یکبار، باید تعویض شود که به همین خاطر، موتورسیکلت برقی فقط مورد استقبال اقشار خاصی قرار می‌گیرد.

تولید موتورسیکلت‌های برقی از سال 99 در کشور آغاز شده و آقای سید شهریار زینی، مدیر گروه توسعه فناوری‌های نوین خودرویی و طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بیان کرده که قرار است یک شرکت دانش بنیان ایستگاه شارژ موتورهای برقی را طراحی کند.

جهت اطلاع از آخرین اخبار شرکت های بزرگ تولیدکننده موتورسیکلت در ایران و همچنین جهت مشاهده قیمت انواع محصولات شرکت کویر موتور، شرکت نیروز موتور، شرکت کبیر موتور، شرکت شاهین موتور، شرکت ایران دوچرخ و شرکت نیکران موتور، مجموعه مقالات منتخب زیر را مطالعه کنید: