سه کانسپت موتور وسط فولکس‌واگن، خودروهای اسپرت ارزان‌قیمتی که تولید نشدند

در طول دههٔ ۲۰۰۰، فولکس‌واگن سه کانسپت اسپرت موتور وسط را معرفی کرد که همگی آمادهٔ تولید به نظر می‌رسیدند ولی هیچ‌کدام به نتیجه نرسیدند.

فولکس‌واگن در طول تاریخ خود، خودروهای موتور عقب و موتور جلوی زیادی ساخته است ولی تاکنون فقط در یک خودروی تولیدی پیشرانه را در وسط قرار داده است. این خودرو XL1 بود که البته هرگز مدل اسپرت و پرفورمنسی محسوب نمی‌شد. این اما بدان معنا نیست که فولکس‌واگن کلاً با خودروهای اسپرت موتور وسط غریبه بوده است زیرا کانسپت‌های W12 سوپراسپرت‌هایی واقعی از این شرکت بودند و اگر رسوایی دیزل‌گیت پیش نمی‌آمد، مدل XL اسپرت با پیشرانهٔ سوپربایک دوکاتی تولید می‌شد و یک اسپرت موتور وسط سبک‌وزن شگفت‌انگیز را خلق می‌کرد.

البته همهٔ این‌ها خودروهای پیشرفته و سطح بالایی بودند که اگر تولید می‌شدند قیمت بالایی می‌داشتند ولی با توجه به فقدان خودروهای اسپرت موتور وسط ارزان‌قیمت در بازار خودروی قرن بیست‌ویک، عجیب است شرکتی که نامش به معنی خودروی مردم است هیچ‌گاه این خلأ را پر نکرده است. البته بازهم این‌طور نیست که فولکس‌واگن هیچ‌گاه به چنین خودروهایی فکر نکرده باشد زیرا این شرکت نه یک‌بار بلکه سه بار ایدهٔ ساخت یک خودروی اسپرت موتور وسط ارزان‌قیمت را مطرح کرد.

برای مرور این داستان باید به اواسط سپتامبر ۲۰۰۳ بازگردیم یعنی زمانی که فولکس‌واگن در نمایشگاه فرانکفورت کانسپت اسپرت دونفره‌ای بنام کانسپت R را معرفی کرد. این کانسپت طراحی جذابی داشت ولی ویژگی جالب‌تر، آرایش مکانیکی آن بود. یک پیشرانهٔ ۳.۲ لیتری VR6 که از گلف R32 گرفته شده بود، پشت سرنشینان نصب شده و به چرخ‌های عقب نیرو می‌داد. قدرت این موتور از ۲۴۰ اسب بخار به ۲۶۵ اسب بخار افزایش پیدا کرده و خودرو را ظرف ۵.۳ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رساند.

فولکس‌واگن آشکارا اعلام کرد که قصد تولید این کانسپت را دارد و حتی تا آنجا پیش رفت که مشخص شد حداکثر سرعت کانسپت R به‌صورت الکترونیکی روی ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت محدود شده است. این یعنی اگر کانسپت R صرفاً یک پروژهٔ نمایشی بود، فولکس‌واگن برای اعلام چنین مشخصاتی به خود زحمت نمی‌داد. بااین‌حال، مدت‌زمان معمولی که یک کانسپت به خودرویی تولیدی تبدیل می‌شود گذشت و خبری نشد. فولکس‌واگن هرگز دلیل عدم تولید کانسپت R را توضیح نداد. شاید این نگرانی وجود داشت که یک رودستر شش سیلندر موتور وسط با قیمتی کمتر از پورشه باکستر، بازار همتای اشتوتگارتی را به خطر بیندازد. همچنین شاید به همین دلیل بود که فولکس‌واگن برای آزمایش ایدهٔ خودروی اسپرت موتور وسط بعدی خود مسیر بسیار متفاوتی را در پیش گرفت.

این آزمایش، کانسپتی بنام اکوریسیر بود که در اکتبر ۲۰۰۵ در نمایشگاه خودروی توکیو رونمایی شد. در آن زمان، اکو برای فولکس‌واگن به معنای پیشرانهٔ دیزلی بود. اکوریسیر آزمایشی‌ترین مدل در بین این سه کانسپت محسوب می‌شد. به لطف بدنهٔ تمام فیبر کربنی، وزن خودرو روی ۸۵۰ کیلوگرم حفظ شده و نیرو توسط یک پیشرانهٔ ۱.۵ لیتری توربودیزل با ۱۳۵ اسب بخار قدرت و ۲۵۰ نیوتن متر گشتاور تأمین می‌شد. به لطف این ترکیب عجیب، خودروی اسپرت فولکس‌واگن ظرف ۶.۳ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و می‌توانست به حداکثر سرعت ۲۳۰ کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند که ارقام قابل‌احترامی برای آن زمان محسوب می‌شدند. علاوه بر این، مصرف سوخت اکوریسیر هم تنها ۳.۵ لیتر در هر صد کیلومتر اعلام شده بود.

جذاب‌ترین ویژگی این کانسپت اما سقف آن بود زیرا این کانسپت را می‌شد به یک کوپهٔ سقف ثابت، یک رودستر با سقف تارگا و یک اسپیداستر کامل که برای رانندگی به کلاه ایمنی نیاز دارد تبدیل کرد. اکوریسیر یک خودروی کاملاً کاربردی بود و فولکس‌واگن اعلام کرد که قرار است به‌عنوان یک بستر آزمایشی برای تکنولوژی‌ها مورداستفاده قرار گیرد. بااین‌حال، به نظر می‌رسید این کانسپت هرگز برای تولید در نظر گرفته نشده بود هرچند که از برخی مهندسی‌ها و ویژگی‌های آن در مدل تولید XL1 استفاده شد.

پس از اکوریسیر، مسیر کانسپت‌های موتور وسط فولکس‌واگن برای مدتی ساکت شد ولی در ابتدای سال ۲۰۰۹ در نمایشگاه خودروی دیترویت، این شرکت با معرفی کانسپتی بنام بلواسپرت، نشان داد که هنوز این ایده را رها نکرده است. بلواسپرت به‌نوعی ترکیبی از دو کانسپت قبلی بود زیرا این رودستری به سبک سنتی مشابه کانسپت R بود که مثل اکوریسیر از پیشرانهٔ دیزلی استفاده می‌کرد. این یک موتور ۲ لیتری چهار سیلندر توربودیزل بود که ۱۸۰ اسب بخار قدرت و ۳۵۰ نیوتن متر گشتاور را از طریق یک گیربکس شش سرعته دوکلاچه به چرخ‌های عقب منتقل می‌کرد و مصرف سوخت آن ۴.۴ لیتر در هر صد کیلومتر اعلام شده بود.

بلواسپرت آمادهٔ تولید به نظر می‌رسید تا در نمایندگی‌های فولکس‌واگن در کنار گلف‌ها و پولوها عرضه شود. این خودرو کاملاً کاربردی بود و مدت کوتاهی پس از رونمایی، شایعاتی مبنی بر تولید آن به گوش رسید. ظاهراً قرار بود این رودستر علاوه بر پیشرانهٔ دیزلی، با دو موتور بنزینی شامل ۱.۴ لیتری توربو از پولو GTI و ۲ لیتری توربو از گلف GTI هم عرضه شود. با قیمت پایهٔ حدود ۲۰ هزار پوند، بازار درنهایت آمادهٔ یک رودستر موتور وسط ارزان‌قیمت می‌شد اما این پروژه با تأخیرها و کشمکش‌های داخلی مواجه و در حدود سال ۲۰۱۲ بی‌سروصدا لغو شد. البته بازار خودروهای اسپرت در آن سال‌ها با قبل متفاوت شده و در دنیای پس از رکود اقتصادی سال ۲۰۰۹، خودروسازان دیگر برای پروژه‌های خاص که فروش پایینی داشتند بودجه صرف نمی‌کردند.

بااین‌حال، از بین این سه کانسپت، بلواسپرت بیش از همه حیف شد. این رودستر ظاهر جذابی داشت، از پیشرانه‌هایی مناسب همه بهره می‌برد و می‌توانست خلائی که با خاتمهٔ تولید تویوتا MR2، ام‌جی TF و اسمارت رودستر در بازار ایجاد شده بود را پر کند. بااین‌حال، هم‌اکنون که خودروسازان به سمت آیندهٔ تمام الکتریکی حرکت می‌کنند و سلیقهٔ خریداران از خودروهای اسپرت جذاب به کراس‌اوورهای کسل‌کننده تغییر پیدا کرده است، احتمال ساخت یک رودستر موتور وسط ارزان‌قیمت نه‌فقط توسط فولکس‌واگن بلکه توسط تمام خودروسازان کمتر از همیشه به نظر می‌رسد. حتی تویوتا MR2 هم که شایعات بازگشت آن منتشر شده است احتمالاً خودرویی ۵۰ هزار پوندی خواهد بود.