آیا بازگشت الکتریکی جگوار موفقیت‌آمیز خواهد بود؟

جگوار تایپ ۰۰ یک قمار جسورانهٔ ۱۲۰ هزار دلاری روی آیندهٔ الکتریکی محسوب می‌شود اما آیا این ریسک بزرگ جواب خواهد داد؟

جگوار در هفتهٔ هنر میامی، کانسپتی بنام تایپ ۰۰ را رونمایی کرد که پیش‌نمایش تحول الکتریکی این برند الکتریکی در سال ۲۰۲۶ خواهد بود. غیر از طراحی بحث‌برانگیز این کانسپت که مسیر طراحی خودروهای آیندهٔ جگوار را نشان می‌دهد، موضوع مهم‌تر تردید بزرگ در مورد موفقیت این برند اصیل بریتانیایی در دوران جدید خود است. قرار است نسخهٔ تولیدی این ماشین قیمتی ۱۲۰ هزار دلاری داشته باشد که بسیار از خودروهای درون‌سوز قبلی جگوار گران‌تر خواهد بود. به همین دلیل، جگوار تخمین میزند در دوران جدید، بتواند تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از مشتریان کنونی خود را حفظ کند.

این موضوع مهم‌ترین مشکل جگوار را نشان می‌دهد. این برند طی سال‌های اخیر اصلاً مشتری زیادی نداشته است. جگوار سال گذشته در آمریکا تنها ۸,۳۴۸ دستگاه خودرو فروخت که ۸۰ درصد نسبت به سال ۲۰۲۴ کاهش یافت. برای مقایسه، مرسدس و ب‌ام‌و حدود ۴۰ برابر بیشتر از این در آمریکا خودرو به فروش رساندند. فروش برند بریتانیایی در سراسر جهان در سال ۲۰۲۳ هم فقط ۶۴ هزار دستگاه بوده است. حماقت رقابت با مرسدس بنز و ب‌ام‌و باعث شد جگوار حتی از برند نوپایی مثل جنسیس هم عقب بیفتد. علاوه بر این، عوامل دیگری مثل شهرت به قابلیت اطمینان ضعیف، طراحی‌های کسل‌کننده، تغییر مالکیت و استراتژی‌های نادرست هم در ناکامی جگوار نقش پررنگی داشتند.

تخصص اصلی جگوار ساخت خودروها سدان و اسپرت بود که در بازار کراس‌اوور پسند طرفدار نداشتند و برند خواهر این شرکت یعنی لندروور هم با عرضهٔ انواع و اقسام شاسی‌بلندها، جایی برای جگوار باقی نگذاشته است. دوران خوب گذشتهٔ جگوار به پایان رسیده و محصولات درون‌سوز آن جواب نمی‌دهند. به همین دلیل، این برند کارخانه‌های خود را تعطیل کرده تا در سال ۲۰۲۶ عصر جدیدی را آغاز کند. نمایندگی‌های این برند در آمریکا که به ۱۲۰ باب کاهش پیدا کرده‌اند، یک سال آینده را صرف فروش موجودی تل انبار شده خواهند کرد. بااین‌وجود، آینده برای جگوار چندان روشن به نظر نمی‌رسد.

به گفتهٔ مدیرعامل جگوار «راودون گلوور»، میانگین قیمت محصولات آیندهٔ این برند از ۶۰ هزار دلار امروز به حدود ۱۲۰ هزار دلار افزایش پیدا خواهد کرد. سؤال بزرگ این است که چرا ثروتمندان باید مبلغی شش‌رقمی را صرف خرید یک جگوار برقی کنند؟ بررسی بازار خودرو نشان می‌دهد که در بازهٔ قیمتی بالای ۱۰۰ هزار دلار، خریداران بسیار کمتر هستند و برند ضعیفی مثل جگوار خیلی سخت می‌تواند مشتری پیدا کند. اگر نمودار آمار فروش خودرو بر اساس قیمت را ترسیم کنیم، از سقوط شدید فروش پس از مرز ۱۰۰ هزار دلار شگفت‌زده خواهید شد. همچنین خریداران اندک این بخش از بازار نیز مستقیماً سراغ خودروهای درون‌سوز شناخته‌شده مثل مرسدس بنز G کلاس و S کلاس، پورشه ۹۱۱ و رنجروور می‌روند.

وقتی مردم خودروهای ۶۰ هزار دلاری شما را نمی‌خرند، عرضهٔ مدل‌های ۱۲۰ هزار دلاری دیوانگی خواهد بود. بااین‌حال، جگوار مثل بسیاری از برندهای قدیمی، مسیر کنونی خود با سوخت‌های فسیلی را بن‌بست می‌بیند. در حال حاضر، کل صنعت خودروسازی از برندهای لوکسی مثل مرسدس گرفته تا جنرال موتورز متوجه شده‌اند که بهتر است بجای اینکه به دنبال تیراژ بالا و سهم بازار باشند، خودروهای کمتری با قیمت بیشتر تولید کند. به همین دلیل، جگوار برای دوران جدید خود فروش جهانی تنها ۵۰ هزار دستگاهی را هدف قرار داده که بیش از نصف فروش ۱۳۰ هزار دستگاهی است که در دوران اوج خود در سال ۲۰۰۲ تحت مالکیت فورد به فروش رساند. به گفتهٔ گلوور، جگوار می‌تواند با همین میزان فروش، کسب درآمد خوبی داشته باشد.

تنها برگ برندهٔ جگوار در این مسیر جدید، «جری مک‌گاورن» است که یکی از موفق‌ترین طراحان معاصر محسوب می‌شود. به لطف وی، امروز خیلی‌ها حاضرند بیش از ۲۰۰ هزار دلار برای نسخه‌های پرچم‌دار رنجروور پرداخت کنند. مک‌گاورن که سکان هدایت استودیوی طراحی جگوار-لندررور را در دست دارد، بی‌گدار به آب نمی‌زند و با توجه به سابقه‌ای که از او سراغ داریم، شاید بتواند جگوار را به موفقیت برساند ولی بااین‌وجود، هنوز هم ممکن است جگوار از چاله به چاه بیفتد زیرا شواهد و قرائن نشان می‌دهد که ثروتمندان ترجیح می‌دهند سراغ خودروهای بنزینی بروند. به‌عنوان‌مثال، فروش جهانی پورشه تایکان در سال ۲۰۲۴ کاهش ۵۰ درصدی داشته و مرسدس EQS با قیمتی بین ۱۰۵ تا ۱۳۰ هزار دلار نتوانست نظر خریداران سنتی مرسدس‌های درون‌سوز را جلب کند.

سدان ایر نیز علیرغم پرفورمنس درخشان و راندمان و شعاع حرکتی پیشرو، نتوانست کاری که مدل S برای تسلا انجام داد را برای لوسید انجام دهد. وقتی پورشه، مرسدس و لوسید در بازار خودروهای الکتریکی گران‌قیمت با مشکل مواجه هستند، جگوار چه شانسی دارد؟ سؤال بعدی توانایی این برند برای کسب درآمد با پلت‌فرم الکتریکی مستقل JEA است. آیا جگوار می‌تواند به‌اندازهٔ کافی خودرو به فروش برساند که با لندروور تعادل ایجاد کند و سرمایه‌گذاری را توجیه کند؟ جگوار همچنین از اشتباه بزرگ لوسید هم درس نگرفته است. این شرکت آمریکایی ابتدا به جای شاسی‌بلند، با یک سدان به بازار آمد و جگوار هم قصد دارد دوران جدید خود را با یک GT چهاردر سدان مانند آغاز کند درحالی‌که آمریکایی‌ها فقط شاسی‌بلند می‌خواهند.

البته همهٔ خبرها هم برای جگوار بد نیستند. درحالی‌که برندهای نوپایی مثل لوسید و ریویان هنوز به سوددهی نرسیده‌اند و همچنان میلیاردها دلار خرج می‌کنند و به سرمایهٔ سعودی‌ها و فورد به‌عنوان حامیان مالی وابسته هستند، جگوار از لحاظ تأمین سرمایه، مهندسی و منابع مشکلی ندارد. شرکت مادر جگوار یعنی تاتا قوی‌ترین شرکت هندی است و جگوار-لندروور در سال مالی گذشته رکورد درآمد جدید ۳۶.۳ میلیارد دلاری را به ثبت رساند. سود ۲.۷۵ میلیارد دلاری این شرکت طی سال گذشته نیز بالاترین میزان از سال ۲۰۱۵ بوده است. البته مطمئناً صد درصد این سود و درآمد به خاطر لندروور بوده است. درواقع، از ۱۶ سال پیش که فورد این دو برند بریتانیایی را به تاتا فروخت، لندروور همیشه جگوار را مثل یک بچه‌گربهٔ بیمار به دوش کشیده است.

درنهایت، نام جگوار هنوز بیشتر از هر استارتاپی شناخته‌شده است. در بین مردم عادی، هنوز خیلی‌ها نمی‌دانند لوسید و ریویان چیست ولی جگوار را همه می‌شناسند. در فرهنگی که هنوز به برند وسواس دارد، این شهرت همچنان ارزش زیادی خواهد داشت. جگوار با تکیه بر این پشتوانه‌ها، درحالی‌که اکثر خودروسازان از برنامه‌های الکتریکی خود عقب‌نشینی کرده‌اند، قصد دارد به اولین برند لوکس قدیمی با سبد محصولات تمام الکتریکی تبدیل شود. پس بیایید فعلاً قضاوت نکنیم و امیدوار باشیم که این برند دوباره شکوه سابق خود را بازیابد.