چرا خودروهای مدرن نیازمند حالت‌های رانندگی مختلفی هستند؟

در خودروهای مدرن و امروزی حالت رانندگی گوناگونی بکار می‌رود اما چرا خودروها نیازمند این تعداد از حالت‌های رانندگی مختلف هستند؟


اگر پشت فرمان خودرویی بنشینید که در ده سال اخیر ساخته شده است احتمالاً شاهد حالات گوناگون رانندگی همچون اکو و اسپرت در آن خواهید بود. با اینکه برخی خودروها دارای سه یا چهار حالت رانندگی هستند اما نمونه‌هایی را دیده‌ایم که حالت‌های بسیار بیشتری را برای راننده فراهم می‌کنند. این موضوع به ویژه در مورد شاسی‌بلندها صادق است چراکه دارای ویژگی‌های بیشتر برای عبور از مسیرهای متنوع هستند. وجود چندین حالت رانندگی در خودروهای هیبریدی به راننده اجازه می‌دهد قوای محرکه پیچیده‌تر را مدیریت کرده و به حداکثر راندمان دست یابد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم چراکه خودروهای مدرن با حالت‌های رانندگی متنوعی تولید می‌شوند. تمرکز اصلی ما روی خودروهای هیبریدی و پلاگین هیبریدی و پرفورمنس خواهد بود.

تاریخچه حالت‌های رانندگی

با اینکه وجود چندین حالت مختلف برای رانندگی با خودرو در عصر مدرن کاملاً پیش پا افتاده است اما در سال‌های قبل این‌گونه نبوده و باید دانست مفهوم و ایده حالت‌های مختلف رانندگی ابتدا برای خودروهای آفرود از جمله لندرورهای قدیمی در نظر گرفته شد به گونه‌ای که این ویژگی‌ها به راننده اجازه می‌دهند تا به پیکربندی‌های گوناگون قوای محرکه از جمله دنده‌سنگین دست یابد. این ویژگی‌ها از طریق دسته‌دنده جداگانه و بعدها از طریق دکمه‌ها و حتی منوهای نمایشگر لمسی در دسترس راننده قرار گرفته‌اند. یکی از شاخص‌ترین مثال‌ها حالت اسپرت بی ام و است که رفتار گیربکس، سیستم تعلیق و فرمان را تغییر می‌دهد تا خودرو گیراتر و پاسخگوتر عمل کند.

در طول ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته حالت‌های رانندگی که زمانی مختص خودروهای پرفورمنس و لوکس بودند فراگیر شده و امروزه در خودروهای رده میانی هم دیده می‌شوند. جدای از حالت‌های رایج اسپرت/اکو/کامفورت که در اکثر خودروها وجود دارند، حالت‌های نوآورانه دیگر هم دیده می‌شوند؛ مثلاً فیات ۵۰۰ به دکمه شهری مجهز شده که باعث می‌شود فرمان بسیار سبک شود و راننده مانورهای بهتری را در فضاهای تنگ داشته باشد. این ویژگی حداقل ۲۰ سال است که در محصولات فیات در اروپا دیده می‌شود. خودروی جدید A290 که هاچبک برقی متعلق به آلپین است از دکمه سبقت روی فرمان بهره می‌برد که ما را به یاد حالت حمله خودروهای فرمول E می‌اندازد. کاربرد این دکمه آزاد کردن حداکثر قدرت و گشتاور به مدت ۱۰ ثانیه است.

در سال‌های اخیر، حالت‌های گوناگون رانندگی به جدیدترین مد دنیای خودرو بدل شده‌اند و از روشی مطلوب برای بهبود عملکرد خودرو به یک ویژگی نمایشی و سبک زندگی تبدیل شده‌اند. این حالات مختلف تجربه سواری و رانندگی خودرو را دستخوش تغییر می‌کنند. به عنوان مثال، مینی تجربه رانندگی و احساس خودروی خود را با استفاده از گرافیک نمایشگر و صداهای پخش شده به‌طور قابل‌توجهی تغییر می‌دهد.

حالت‌های مختلف رانندگی در خودروهای هیبریدی

افزایش محبوبیت این حالت‌های گوناگون با هجوم خودروهای هیبریدی و برقی به بازار هم‌زمان بوده است. به دلیل ماهیت منعطفی که دارند، خودروهای هیبریدی احتمالاً از حالت‌های رانندگی گوناگونی بهره می‌برند و به این ترتیب می‌توانند حداکثر راندمان را داشته باشند. در ادامه به برخی از اهداف به‌کارگیری این ویژگی‌های گوناگون روی خودروهای هیبریدی می‌پردازیم.

• حالت سواری برقی

اکثر خودروهای هیبریدی مدرن دارای حالتی هستند که باعث می‌شود خودرو فقط با قدرت موتور برقی حرکت کند و پیشرانه درون‌سوز اصلاً دخالتی نداشته باشد. با این کار مصرف سوخت کاهش می‌یابد هرچند محدودیت‌هایی از نظر سرعت و شعاع حرکتی وجود خواهد داشت و به همین خاطر حالت برقی معمولاً مناسب استفاده روزمره نیست. این حالت بیشتر می‌توان برای رانندگی با سرعت کم در ترافیک شهری مناسب باشد. البته به خاطر اینکه خودروهای پلاگین هیبرید از موتور برقی قوی‌تر و باتری بزرگ‌تر استفاده می‌کنند بنابراین حالت برقی آن‌ها توان پیمایش بیشتری را فراهم می‌کند.

• حالت ترمز احیا شونده/بهبود طول عمر باتری

درست در نقطه مقابل حالت سواری برقی، حالت‌هایی وجود دارند که برای افزایش طول عمر باتری و توازن استفاده از موتور برقی و پیشرانه درون‌سوز طراحی شده‌اند. برخی خودروهای هیبریدی و برقی از ترمز احیا شونده برای شارژ باتری استفاده می‌کنند. این فرایند باعث تبدیل انرژی جنبشی به الکتریسیته در زمان کاهش سرعت می‌شود و بجای اینکه انرژی تلف شود مجدداً برای شارژ باتری بکار می‌رود. ترمز احیا شونده نه تنها هنگام فشردن پدال ترمز بلکه زمان برداشتن پا از روی پدال گاز فعال می‌شود. برخی حالت‌های رانندگی خودروهای هیبریدی باعث افزایش ترمز احیا شونده می‌شوند تا از شارژ حداکثری باتری اطمینان حاصل شود. برخی محصولات پلاگین هیبریدی نیز دارای تنظیماتی هستند که به راننده اجازه شارژ کامل باتری را برای استفاده در آینده می‌دهند.

• فرمان، سیستم تعلیق، هندلینگ

با اینکه بسیاری از حالت‌های سواری خودروهای هیبریدی روی قوای محرکه تمرکز دارند و هدف اصلی آن‌ها نیز افزایش راندمان است اما برخی حالت‌ها می‌توانند برای تغییر تجربه رانندگی بکار روند. حالت‌های رانندگی مخصوصاً در عصر خودروهای دیجیتالی می‌توانند تغییراتی در رفتار سیستم تعلیق و فرمان به وجود آورند تا وسیله نقلیه را مناسب رانندگی در مسیری مشخص همچون خاکی یا آسفالت کنند. در خودروهای پرفورمنس، برخی از این حالت‌ها هندلینگ را بهبود می‌بخشند.

• حالت‌های آفرود

این ویژگی‌ها در خودروهای شاسی‌بلند بسیار مفید هستند و آن‌ها را آماده عملکردی متفاوت در مسیرهای مختلف می‌کنند. خودروی اوروس SE که عضو جدید خانواده لامبورگینی است از قوای محرکه هیبریدی با شش حالت رانندگی مختلف استفاده می‌کند. هریک از این حالت‌ها (به جز حالت اسپرت و کورسا) برای مسیر مشخصی طراحی شده‌اند و شامل استرادا (جاده)، نیو (برف)، سابیا (شن و ماسه) و ترا (گل‌ولای) هستند.

• حالت‌های شخصی‌سازی شده

در برخی خودروها، خود راننده امکان ایجاد حالت‌های مدنظرش را دارد. این آپشن بیشتر مناسب رانندگانی است که اطلاعات بیشتری درباره وسایل نقلیه دارند و می‌خواهند تنظیمات شخصی خود را روی هندلینگ، سیستم تعلیق و قوای محرکه اعمال کنند. حالت‌های شخصی‌سازی شده بیشتر مناسب رانندگی با خودروهای پرفورمنس در پیست یا آفرودرها هستند.

حالت‌های سواری گوناگون در سوپرکارهای هیبریدی

در دهه قبل میلادی شاهد انفجار بازار از نظر تولید سوپرکارهای هیبریدی بوده‌ایم. در این خودروها، قوای محرکه هیبریدی منبعی برای تولید قدرت عظیم بوده‌اند. تاریخچه سوپرکارهای هیبریدی با تولید سه محصول شاخص یعنی فراری لافراری، مک لارن P1 و پورشه ۹۱۸ اسپایدر شروع شده است. این خودروها بعد جدیدی از تکنولوژی هیبریدی را به نمایش گذاشتند: راندمان بالا به همراه پرفورمنس فوق‌العاده.

البته که چنین خودروهایی نیز دارای حالت‌های رانندگی مختلف بوده‌اند. برای مثال فراری لافراری دارای چهار حالت رانندگی است که حالت کوالیفای باعث ارائه حداکثر پرفورمنس در مسیرهای کوتاه می‌شود درحالی‌که ویژگی لانگ ران مناسب رانندگی در مسیرهای طولانی خواهد بود. حالت فست شارژ نیز باعث شارژ سریع‌تر باتری شده و نهایتاً به حالت منوال بوست می‌رسیم که حد نهایی حالت پرفورمنس برای ایجاد حداکثر گشتاور و قدرت است. دو خودروی دیگر یعنی مک لارن P1 و پورشه ۹۱۸ اسپایدر هم حالت‌های ویژه خود را دارند. عملکرد دستیار قدرت یکپارچه IPAS در مک لارن باعث افزایش قدرت موتور برقی شده و توسط دکمه‌ای به نام بوست در کنسول مرکزی فعال می‌شود. ۹۱۸ هم حالت ‌هات لپ را دارد که گشتاور بیشتری را راهی چرخ‌های جلو می‌کند تا عبور از پیچ‌ها در پیست بهتر صورت گیرد.

جدیدترین سوپرکار هیبریدی بازار هم لامبورگینی تمراریو است که جایگزین هوراکان شده و از ۱۳ حالت رانندگی سود می‌برد که ۴ حالت اصلی را می‌توان با ۳ حالت انرژی ترکیب کرد. همچنین ۳ حالت دریفت اضافی هم وجود دارد که در مجموع ۱۳ حالت رانندگی را ارائه می‌کنند. این حالت‌های مختلف باعث تغییر عملکرد و راندمان تمراریو می‌شوند و راننده می‌تواند رفتار، احساس و مصرف سوخت خودرو را بسته به شرایط رانندگی تغییر دهد. دیگر خودروی پرفورمنس و پلاگین هیبرید ایتالیا یعنی فراری ۲۹۶ دارای ۴ حالت رانندگی ای درایو، هیبرید، پرفورمنس و کوالیفای بوده که این حالت آخری برای پیست است و پرفورمنس کامل را در اختیار راننده می‌گذارد.