وانت‌هایی بر اساس خودروی سواری؛ از شورلت ال کامینو تا پراید 151

در این مطلب با برجسته‌ترین وانت‌هایی آشنا خواهیم شد که بر اساس خودروهای سواری ساخته و برای حمل‌ونقل‌های سبک استفاده شدند.

هرچند پیکاپ‌های بزرگی که برای حمل بارهای سنگین یا آفرود ساخته می‌شوند از شاسی مستقل نردبانی استفاده می‌کنند ولی وانت‌های زیادی را در طول تاریخ و حتی هنوز می‌توان پیدا کرد که بر اساس خودروهای سواری ساخته شده و ساختاری یکپارچه دارند. در کشورمان تاکنون چندین نمونه از این وانت‌ها را دیده‌ایم درحالی‌که در بازارهایی مثل استرالیا و آمریکای جنوبی هم محبوبیت زیادی داشتند. ازاین‌رو، قصد داریم در ادامه با تعدادی از برجسته‌ترین وانت‌هایی آشنا شویم که بر اساس خودروهای سواری ساخته شدند.

فورد رانچرو

معرفی: ۱۹۵۷

هرچند فورد با پیکاپ‌های سری F خود شناخته می‌شود اما این شرکت در سال ۱۹۵۷ وانتی را معرفی کرد که بر اساس یک استیشن دودر ساخته شده و اتاق بار را در بدنه ادغام کرده بود. این خودرو که تا سال ۱۹۷۹ روی خط تولید ماند، طی این دو دهه بر اساس خودروهای فول سایز و میان سایز فورد در آمریکای شمالی مثل فالکون، فیرلین و تورینو ساخته شد. از رانچرو مجموعاً ۵۰۸ هزار دستگاه ساخته شد.

شورلت ال کامینو

معرفی: ۱۹۵۹

رانچرو آن‌قدر خوب فروخت که دو سال بعد شورلت با معرفی ال کامینو به آن پاسخ داد. ال کامینو هرچند بعد از رانچرو به بازار آمد ولی به یکی از مشهورترین وانت‌های بر اساس خودروهای سواری تبدیل شد. این وانت که در طول پنج نسل تا سال ۱۹۸۷ بر اساس خودروهایی مثل شورلت شول ساخته شد، در جلو کاملاً شبیه خودروهای سواری بود. ال کامینو در دوران اوج خودروهای عضلانی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ به پیشرانه‌های بسیار قدرتمندی مثل ۷.۴ لیتری V8 با ۴۵۰ اسب بخار قدرت هم مجهز شد.

پیکان وانت

معرفی: ۱۹۶۹

هیلمن هانتر که محصول گروه روتس بریتانیا بود، در سال ۱۳۴۶ شمسی روی خط تولید ایران ناسیونال در کشورمان رفت. این خودرو در نسخه‌های سدان و استیشن توسط گروه روتس تولید می‌شد اما در پاسخ به نیاز بازار ایران به یک وانت کوچک و ارزان‌قیمت، گروه بریتانیایی نسخۀ وانت پیکان را به درخواست ایران ناسیونال برای بازار ایران توسعه داد.

تولید پیکان وانت در سال ۱۳۴۸ در ایران آغاز شد و برای چند دهه مهم‌ترین خودروی باربری محسوب می‌شد. نسخه‌ای از این وانت با کابین بزرگ‌تر نیز با نام دوج هاسکی در آفریقای جنوبی عرضه شد. تولید پیکان وانت تا اواخر سال ۱۳۹۳ در ایران ادامه داشت.

مرسدس بنز W115 پیکاپ

معرفی: ۱۹۷۲

این وانت بر اساس مرسدس W115 یا بنز معماری فقط برای بازار آرژانتین ساخته شد. در آن زمان، آرژانتین واردات خودرو را ممنوع کرده بود اما امکان مونتاژ خودروهای خارجی در داخل کشور وجود داشت و درنتیجه، W115 در کارخانۀ مرسدس در بوینس آیرس تولید شد. این وانت در مدل‌های مثل 200D و 220D و در نسخه‌های تک کابین و دو کابین در آرژانتین ساخته و عرضه شد.

فولکس‌واگن کدی

معرفی: ۱۹۷۹

خیلی‌ها با فولکس‌واگن گلف آشنا هستند اما کمتر کسی خبر از نسخۀ وانت نسل اول این خودرو دارد که با نام کدی عرضه می‌شد. این وانت کوچک حتی در بازار آمریکا هم با نام ربیت عرضه شد. تولید نسل اول کدی تا سال ۱۹۹۵ ادامه داشت و سپس نسل دوم آن توسط سئات بر اساس هاچ‌بک ایبیزا توسعه داده شد. کدی در نسل سوم اما به یک ون کوچک تبدیل شد که به کشورمان هم راه پیدا کرد.

پژو ۵۰۴ وانت

معرفی: ۱۹۷۹

پژو که نسخۀ وانت مدل‌های قبلی خود مثل ۴۰۳ و ۴۰۴ را ساخته بود، در سال ۱۹۷۹ نسخۀ وانت ۵۰۴ را معرفی کرد. برای تبدیل ساختار یکپارچۀ ۵۰۴ به وانت کار زیادی انجام شده بود و توسعۀ این خودرو یک دهه طول کشید. ۵۰۴ وانت از فاصلۀ محوری کشیده‌تر و اکسل عقب صلب ۵۰۴ استیشن استفاده می‌کرد. تولید این وانت در سال ۱۹۹۶ در فرانسه خاتمه یافت اما در آرژانتین همچنان تولید می‌شد.

دوج رمپیج

معرفی: ۱۹۸۲

دوج در سال ۱۹۸۲ عرضۀ وانت جمع‌وجوری را آغاز کرد که بر اساس خودروی کامپکت دوج اومنی و روی پلت‌فرم دیفرانسیل جلوی L-Body کرایسلر ساخته شده بود. این خودرو با یک پیشرانۀ ۲.۲ لیتری چهار سیلندر عرضه شد که تنها ۸۴ اسب بخار قدرت داشت ولی ظرفیت بار ۵۲۰ کیلوگرمی را ارائه می‌کرد. رمپیج اما زیاد دوام نیاورد و در سال ۱۹۸۴ پس از تولید ۳۷,۴۰۰ دستگاه کنار گذاشته شد.

پروتون آرنا

معرفی: ۲۰۰۲

شرکت مالزیایی پروتون در سال ۲۰۰۲ وانتی بنام آرنا را معرفی کرد که بر اساس مدل ویرا ساخته شده بود یعنی همان خودرویی که توسط زاگرس خودرو در کشورمان هم مونتاژ شد. این وانت دیفرانسیل جلو، در عقب به فنرهای شمش مجهز شده بود. آرنا در مالزی فروش خوبی را تجربه نکرد اما در بازارهای صادراتی مثل بریتانیا و آفریقای جنوبی با استقبال مناسبی مواجه شد.

سوبارو باجا

معرفی: ۲۰۰۳

سوبارو در سال ۱۹۷۸، با الهام از فورد رانچرو و شورلت ال کامینو، وانتی با نام BRAT را به بازار فرستاد. تولید این وانت تا سال ۱۹۹۴ ادامه یافت و شش سال بعد، سوبارو کانسپتی بنام ST-X را معرفی کرد که منجر به ساخت وانت جدید باجا شد. این وانت بر اساس سدان لگاسی ساخته شده بود و برخلاف اکثر خودروهای این لیست، فقط به‌صورت چهاردر یا دو کابین با سامانۀ چهارچرخ محرک تولید شد.

رنو لوگان وانت

معرفی: ۲۰۰۷

داچیا که از دهۀ ۷۰ میلادی وانت‌های مختلفی را بر اساس رنو ۱۲ ساخته بود، در سال ۲۰۰۷ در نمایشگاه خودروی بخارست، نسخۀ وانت لوگان یا تندر ۹۰ را معرفی کرد تا جایگزین وانت‌های قدیمی خود شود. این وانت بین سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ در کشورمان هم توسط ایران‌خودرو مونتاژ شد. هرچند تولید لوگان وانت توسط داچیا در سال ۲۰۱۲ خاتمه یافت ولی تا سال ۲۰۲۴ در آفریقای جنوبی همچنان با نام نیسان NP200 عرضه می‌شد.

پژو هوگار

معرفی: ۲۰۱۰

شعبۀ برزیلی پژو از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ وانتی بنام هوگار را تولید می‌کرد که بر اساس ۲۰۶ پلاس ساخته شده بود یعنی همان خودرویی با نام ۲۰۷ در ایران عرضه می‌شود. درواقع، هوگار نسخۀ وانت پژو ۲۰۷ ایرانی است و در برزیل با همان دو پیشرانۀ آشنای TU3 و TU5 عرضه می‌شد.

سایپا ۱۵۱

معرفی: ۲۰۱۳

سایپا که طی دو دهه انواع و اقسام پرایدها را تولید کرده بود، در سال ۱۳۹۱ با معرفی نسخۀ وانت، کلکسیون خود را تکمیل کرد! البته وانت پراید که ۱۵۱ نام گرفت، با تمام ضعف‌هایش توانست جایگزین راحت‌تری برای پیکان وانت باشد و به لطف قیمت ارزان و هزینه‌های نگهداری پایین، از سوی مشاغل کوچک مورد استقبال قرار گرفت. با وجود خاتمۀ تولید پراید سواری در سال ۱۳۹۹، تولید ۱۵۱ همچنان ادامه دارد.

آریسان

معرفی: ۲۰۱۵

درحالی‌که در اواخر دهۀ ۹۰ شمسی نفس‌های وانت پیکان به شماره افتاده بود، ایران‌خودرو توسعۀ وانت جدیدی را آغاز کرد تا جانشینی برای پیکان فرتوت باشد. این وانت که آریسان نام گرفت و در سال ۱۳۹۴ عرضه شد، هرچند بر پایۀ پژو پارس ساخته شده بود اما از قوای محرکۀ دیفرانسیل عقب پژو روآ و موتور پیکان استفاده می‌کرد. به دلیل مشکلات و آلایندگی این موتور اما ایران‌خودرو در نیمۀ دوم سال ۱۴۰۲ نسخۀ جدید وانت خود را با نام آریسان ۲ به بازار فرستاد که به موتور XU7P پژو مجهز است و دیفرانسیل جلو شده است.

هولدن کومودور Ute

معرفی: ۲۰۱۵

وانت‌های بر پایۀ خودروهای سواری در بازار استرالیا بسیار محبوب بودند و طی چندین دهه توسط خودروسازان مختلفی در این کشور تولید و عرضه شدند اما رفته‌رفته از تنوع این خودروها کاسته و نهایتاً منقرض شدند. آخرین وانت این سبک در استرالیا بر اساس سدان کومودور نسل VF ساخته شد. این وانت جذاب در نسخه‌های HSV حتی به پیشرانۀ ۶.۲ لیتری سوپرشارژ کوروت C6 ZR1 مجهز شد.