تیتر20- دولتها در بسیاری از کشورها با ارائه مشوقهای مالی و معافیتهای گمرکی تلاش می کنند تا استفاده از خودروهای الکتریکی را ترویج دهند.
از سوی دیگر، شرکتهای خودروسازی نیز به دلیل فناوری پیشرفته و تغییر نگرش مصرفکنندگان، به تولید مدلهای برقی روی آوردهاند.
دراین بین، روش های لیزینگ بهعنوان یکی از راههای تأمین دسترسی به خودرو برای خریداران نیز دستخوش تغییر شده و شرایط خاص تری یافته است.
از لیزینگ به عنوان یکی از روش های اجاره بلندمدت با هدف با امکان خرید آن در پایان دوره قرارداد یاد می شود.
از مزایای لیزینگ میتوان به موارد زیر اشاره کرد، پرداخت نقدی اولیه کمتر نسبت به خرید نقدی خودرو، امکان بهرهمندی از فناوریهای جدید، تعویض دورهای خودرو با مدلهای بهروز و پوششهای بیمهای و خدمات پس از فروش که در قراردادهای لیزینگ گنجانده میشود.
در سالهای اخیر شاهد رشد قابل توجه خودروهای برقی بودهایم.
به عنوان مثال، در کشورهایی مانند نروژ، سهم خودروهای برقی در فروش کل خودروها به بیش از ۸۰ درصد رسیده است.
خودروهای برقی در فناوری باتری و موتورهای الکتریکی پیشرفتهای زیادی داشتهاند و اکنون مدلهایی با برد بین ۳۴۰ تا ۵۰۰ کیلومتر عرضه میشوند.
هرچند هزینه اولیه خودروهای برقی بالاتر از مدلهای بنزینی است، اما هزینههای جاری (سوخت، نگهداری، تعمیرات) در بلندمدت کمتر محسوب میشوند.
از طرفی هم، خودروهای بنزینی از دیرباز در بازارهای مختلف جایگاه قوی داشتهاند؛ زیرا زیرساختهای سوخترسانی و خدمات نگهداری و تعمیرات آنها توسعهیافته است.
قیمت بنزین در بسیاری از کشورها نوسان دارد و در برخی مناطق، افزایش آن میتواند هزینههای جاری خودروهای بنزینی را به طور قابل توجهی بالا ببرد.
در قراردادهای لیزینگ، هزینههای اولیه شامل پیشپرداخت (دریافت اولیه) و هزینههای ماهانه میشود.
در خودروهای برقی، به دلیل فناوری پیشرفته باتری و موتورهای الکتریکی قیمت اولیه بالاتر است.
با این حال، برخی دولتها مشوقهایی مانند تخفیفهای مالیاتی و معافیتهای گمرکی ارائه میدهند که به کاهش هزینه نهایی کمک میکند.
اما خودروهای بنزینی قیمت اولیه نسبتاً پایینتر دارند؛ ولی هزینههای جاری به دلیل مصرف سوخت و نگهداری بیشتر، بالاتر است.
یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در تحلیل هزینههای لیزینگ، هزینههای جاری است.
برای خودروهای بنزینی، هزینه سوخت به ویژه در شرایط نوسان قیمت بنزین میتواند بالا باشد.
در مقابل، هزینه شارژ خودروهای برقی به دلیل تعرفههای برق کمتر و بهرهمندی از شارژ خانگی و ایستگاههای شارژ عمومی معمولاً پایینتر است.
به عنوان مثال، در برخی کشورها، هزینه شارژ یک خودروی برقی برای ۱۰۰ کیلومتر بین ۵ تا ۱۰ یورو است، در حالی که هزینه سوخت بنزینی در همان مسافت بالاتر است.
باتوجه به فناوری نوین و همچنین نگرانیهای مرتبط با عمر مفید باتری، خودروهای برقی معمولاً پس از پایان گارانتی دچار افت ارزش سریعتری نسبت به خودروهای بنزینی میشوند.
به عنوان مثال، پس از یک دوره معین (مثلاً ۳ سال)، قیمت خودروهای برقی ممکن است بهطور چشمگیری کاهش یابد، بهخصوص اگر نگهداری صحیح و تعمیرات بهموقع صورت نگیرد.
در بسیاری از موارد، نرخ افت ارزش خودروهای بنزینی نسبت به خودروهای برقی ملایمتر است.
البته عوامل متعددی مانند وضعیت بازار دست دوم، عرضه و تقاضا و تحولات فناوری میتواند بر این نکته تأثیر بگذارد.
برای بررسی اینکه آیا لیزینگ خودروهای برقی بهصرفهتر است یا خیر، باید به هزینه کل مالکیت (Total Cost of Ownership یا TCO) توجه کرد. TCO شامل موارد زیر است:
پرداختهای اولیه و اقساط ماهانه
هزینههای جاری (سوخت/برق، نگهداری، تعمیرات، بیمه)
هزینههای مربوط به افت ارزش یا ارزش اسقاط
هزینههای احتمالی تعویض باتری (در خودروهای برقی)
فرض کنید دو مدل خودرو در نظر بگیریم:
مدل برقی (مثلاً تسلا مدل 3 یا هیوندای الکتریکی):
قیمت اولیه لیزینگ: حدود ۲ میلیارد تومان (با احتساب مشوقهای دولتی)
پرداخت ماهانه: به طور میانگین ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان.
هزینه نگهداری و تعمیرات: به دلیل قطعات کمتر و عدم نیاز به تعویض روغن، هزینههای نگهداری به طور میانگین ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از خودروهای بنزینی است.
نرخ افت ارزش: اگرچه خودروهای برقی در ابتدا ارزش بیشتری دارند، اما در پایان دوره لیزینگ (مثلاً ۳ سال) ممکن است ۳۰ تا ۴۰ درصد از قیمت اولیه کاهش یابد.
مدل بنزینی (مثلاً همان مدل به صورت بنزینی):
قیمت اولیه لیزینگ: حدود ۱.۵ تا ۱.۷ میلیارد تومان
پرداخت ماهانه: به طور میانگین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان
هزینه سوخت: با قیمت بنزین در کشور (مثلاً ۳۰۰۰ تومان به ازای هر لیتر) و مصرف حدود ۷ لیتر به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر، هزینه سوخت میتواند به ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان در هر ۱۰۰ کیلومتر برسد.
هزینه نگهداری و تعمیرات: به دلیل تعداد قطعات بیشتر، هزینههای نگهداری معمولاً بالاتر بوده و ممکن است به میزان ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از مدل برقی باشد.
نرخ افت ارزش: خودروهای بنزینی معمولاً با نرخ کمتری از ارزش اولیه کاهش مییابند؛ مثلاً ۲۰ تا ۳۰ درصد در پایان دوره لیزینگ.
با جمعبندی این ارقام میتوان مشاهده کرد که اگرچه پرداختهای ماهانه برای خودروهای برقی ممکن است بالاتر باشد، اما هزینههای جاری (بهویژه سوخت/برق و نگهداری) در بلندمدت به نفع خودروهای برقی است.
همچنین، در شرایطی که قیمت بنزین افزایش یابد، تفاوت صرفهجویی هزینههای انرژی در خودروهای برقی بیشتر نمایان میشود.
برخی از شرکتهای لیزینگ به دلیل پیشبینیهای مختلف بازار و نرخ بهرههای بانکی، ممکن است برای خودروهای برقی نرخ بهره پایینتری در نظر بگیرند.
همچنین شرایط بازخرید و ارزش اسقاط در پایان قرارداد میتواند بر هزینه کل تاثیر بگذارد.
در بسیاری از کشورها، از جمله برخی کشورها در خاورمیانه و اروپا، دولتها با ارائه مشوقهای مالی، تخفیفهای مالیاتی و معافیتهای گمرکی سعی در ترویج خودروهای برقی دارند.
این مشوقها میتوانند هزینه اولیه و ماهانه لیزینگ خودروهای برقی را کاهش دهند.
البته باید به این نکته هم توجه داشت که در برخی کشورها، زیرساختهای شارژ خودروهای برقی به اندازه کافی توسعه نیافته است.
محدودیت تعداد ایستگاههای شارژ و زمان مورد نیاز برای شارژ خودروهای برقی (بهویژه با شارژرهای خانگی) میتواند یک عامل مهم در تصمیمگیری باشد.
همچنین، هزینههای احتمالی تعویض باتری، در صورت کاهش عملکرد آن، میتواند یکی از بزرگترین نگرانیها باشد.
همچنین مسائل مربوط به بازیافت و مدیریت زبالههای باتری نیز از معایب بالقوه محسوب میشود.
در برخی بازارها، تعمیرگاههای تخصصی و تکنسینهای ماهر در زمینه خودروهای برقی کمتر از خودروهای بنزینی هستند که این موضوع ممکن است در مواقع خرابی یا نیاز به تعمیرات ویژه، هزینههای اضافی ایجاد کند.
در بسیاری از کشورها، دولتها به منظور ترویج خودروهای برقی، از مشوقهای مالیاتی، تخفیفهای گمرکی و یارانههای مستقیم استفاده میکنند. به عنوان مثال، در برخی کشورها، تعرفه گمرکی واردات خودروهای برقی به کمتر از ۵ درصد کاهش یافته است، در حالی که برای خودروهای بنزینی این اعداد به مراتب بالاتر است.
این عوامل میتوانند باعث شوند که هزینه کل لیزینگ خودروهای برقی حتی در شرایط اولیه، به نسبت خودروهای بنزینی رقابتیتر به نظر برسد.
بررسی بازارهای مختلف
در اروپا، رشد قابل توجه خودروهای برقی همراه با توسعه زیرساختهای شارژ و حمایتهای دولتی همراه بوده است.
در برخی از کشورها، هزینه شارژ به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر بین ۵ تا ۱۰ یورو متغیر است؛ در حالی که هزینه سوخت خودروهای بنزینی به دلیل نوسانات قیمت و مالیاتها بسیار بالاتر است.
همچنین، نرخ پذیرش خودروهای برقی در بازارهای اروپایی به دلیل مشوقهای مالی و تخفیفهای گمرکی، بسیار افزایش یافته است.
از سوی دیگر، کاهش یارانهها یا تغییر سیاستهای دولتی میتواند بازار لیزینگ خودروهای برقی را تحت تأثیر قرار دهد.
در کشورهایی مانند ایران، هرچند زیرساختهای شارژ خودروهای برقی نسبت به کشورهای پیشرفته کمتر توسعه یافته است، اما با توجه به هزینههای سوخت بالا و حمایتهای دولت در کاهش تعرفههای گمرکی برای خودروهای برقی، پتانسیل رشد قابل توجهی وجود دارد.
بسیاری از خودروهای برقی وارداتی در ایران با قیمتهای نسبتاً رقابتی عرضه میشوند.
واقعیت این است که با توجه به شرایط، اقتصادی ، انتظار میرود که در بلندمدت، لیزینگ خودروهای برقی بهصرفهتر باشد.
همچنین، با توسعه زیرساختهای شارژ در شهرهای بزرگ، امکان استفاده از خودروهای برقی به صورت روزانه و بدون نگرانی از عدم دسترسی به شارژ فراهم میشود.
با نگاهی کلی به جنبههای مختلف اقتصادی، فنی، محیطزیستی و عملیاتی، میتوان نتیجه گرفت که لیزینگ خودروهای برقی از نظر بلندمدت و در شرایطی که هزینههای انرژی و نگهداری به نفع خودروهای برقی عمل کند، بهصرفهتر است.
اگرچه هزینه اولیه و پرداختهای ماهانه ممکن است در سطح ابتدایی بالاتر به نظر برسد، اما با کاهش هزینههای جاری و بهرهمندی از حمایتهای دولتی، در بلندمدت این گزینه اقتصادیتر و پایدارتر خواهد بود.
برای مصرفکنندگانی که به دنبال تجربه رانندگی نوین، صرفهجویی در هزینههای عملیاتی و حمایت از محیط زیست هستند، انتخاب لیزینگ خودروی برقی میتواند گامی هوشمندانه در جهت آیندهای سبز و اقتصادی محسوب شود.
همچنین، در بازارهایی مانند اروپا و حتی در برخی مناطق ایران که شاهد توسعه زیرساختهای شارژ هستند، این روند احتمالاً بیشتر تسریع خواهد شد.
در نهایت، با توجه به تحولات سریع فناوری، تغییرات سیاستهای دولتی و نوسانات قیمت سوختهای فسیلی، توصیه میشود که مصرفکنندگان بهطور منظم هزینههای کل مالکیت (TCO) خود را ارزیابی کرده و در صورت امکان از مدلهای لیزینگ خودروهای برقی بهرهمند شوند./چابک انلاین
source