سال ۱۴۰۳ برای صنعت خودروسازی و بازار خودرو ایران سالی پر از چالش و تحولات عجیب بود و این بازار در سالی که گذشت دستخوش تغییرات متعددی شد. نوسانات اقتصادی، سیاست‌های ناشی از تغییر دولت و نوسانات شدید قیمت ارز، همه و همه بر این بازار تأثیر گذاشتند و سال ۱۴۰۳ یکی از پرچالش‌ترین سال‌ها برای صنعت و بازار خودرو ایران رقم خورد.
سال ۱۴۰۳ با نوسانات قیمتی قابل‌توجهی در بازار خودرو آغاز شد. از افزایش ناگهانی قیمت‌ها در فروردین تا روند کاهشی در اردیبهشت و ثبات نسبی در خرداد و در نهایت افزایش قیمت جزئی در زمستان و عمیق‌تر شدن رکود در اسفند، به وضوح نشان داد بازار خودرو تحت‌تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی قرار دارد.
بازار خودرو در سالی که گذشت با فراز و نشیب‌های زیادی رو به رو شد و به گفته کارشناسان بازار خودرو، قیمت انواع خودرو در این سال نسبت به سال ۱۴۰۲، ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافت البته در اوایل سال ۱۴۰۳، با کاهش نسبی تقاضا و ورود برخی خودروهای جدید، قیمت‌ها تا حدی ثبات پیدا کرد، اما در نیمه دوم سال، دوباره شاهد افزایش شدید قیمت خودرو بودیم. این افزایش به چند دلیل عمده رخ داد.
نوسانات نرخ ارز، مشکلات تامین قطعات و کاهش عرضه توسط خودروسازان از عواملی بود که بر روی قیمت خودرو تاثیر گذاشت البته تاثیر پذیری بازار خودرو از نرخ ارز در نیمه دوم سال به کمترین میزان خود رسید و به اعتقاد کارشناسان این اتفاق برآمده از عرضه گسترده خودروهای وارداتی در بازار خودرو بود.
علاوه بر این محدودیت‌های ارزی در واردات، تأمین قطعات خودرو را سخت‌تر کرد و این مسئله روی تولید خودروهای داخلی تأثیر گذاشت و از سویی مشکلات مالی و مدیریتی، موجب کاهش تولید برخی مدل ها و افت عرضه خودروسازان و نهایتا رشد قیمت ها شد.
اما یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که در سال ۱۴۰۳ رخ داد افزایش سرسام‌آور قیمت فروش خودرو از کارخانه‌های تولیدکننده، مونتاژکننده‌ها و واردکننده‌ها بود. از اصلی‌ترین دلایل گرانی مذکور نیز قیمت ارزهای تعیین‌کننده‌ای مانند دلار و یورو بود. افزایش بهای ارز موجب شد تا شرکت‌ها برای تأمین قطعات و خودروها هزینه بیشتری بپردازند و به همین دلیل قیمت نهایی خودروها بیشتر شد.
شرایطی که در سالی که گذشت موجب شد خودرو در سال ۱۴۰۳ بازار راکدی را تجربه کند و به خصوص در نیمه دوم سال با رکود شدیدتری مواجه شود. بسیاری از خریداران به دلیل قیمت‌های بالا و عدم اطمینان از وضعیت اقتصادی، خرید خود را به تعویق انداختند و به دلیل جذابیت در سایر بازارهای سرمایه ای مثل ارز و طلا، عملا تعداد معاملات خودرو نسبت به سال قبل کاهش چشم گیری یافت.
تنها در شب عید تحرکی در بازار تجربه شد و در پی این تحرک در روزهای پایانی سال قیمت خودروهای داخلی ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان و خودروهای وارداتی و مونتاژی ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان افزایش قیمت داشت و البته افزایش قیمت شب عید تنها محدود به سال جاری نیست و رویه هر سال است.
به نظر می رسد هر کس در سال ۱۴۰۳ در خودرو سرمایه‌گذاری کرد عملا ضرر کرد در واقع از نگاه کارشناسان بازار، عرضه قدرتمند خودروهای وارداتی و کاهش شکاف عرضه و تقاضا برای خودرو در کشور مانع از افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در بازار شد و در شرایطی که عرضه خودروسازان داخلی ضعیف بود اما عرضه خودروهای وارداتی توانست در شرایطی که بازار تشنه خودروهای جدید بود به حفظ تعادل بازار کمک کند.
البته در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، در بازار آزاد شاهد نوسانات بیشتری بودیم؛ زیرا تغییر بهای ارز موجب می‌شد تا فروشندگان روزانه قیمت‌های اعلامی خود در آگهی‌های فروش و نمایشگاه‌ها تغییر دهند چرا که قیمت دلار در فروردین‌ماه ۱۴۰۳ حدود ۶۰ هزار تومان بود و در روزهای پایانی سال در محدوده ۱۰۰ هزار تومان در حال قدرت‌نمایی بود و این افزایش ۶۷ درصدی موجب شد تا در سالی که گذشت، بازار خودروها متاثر از انتظارات پیش رو، با رکود تورمی زیادی مواجه شود.
در واقع برخلاف نرخ ارز که حدود ۶۷ درصد رشد داشت؛ اما قیمت‌های اعلامی در بازار مطابق با دلار و یورو گران نشد زیرا مردم دیگر توان خرید خودرو با قیمت‌های بیشتر را نداشتند و بازار دیگر کشش نداشت تا رشد دیگری را تجربه کند.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که در سالی که گذشت به رغم افزایش قیمت‌های کارخانه‌ها و شرکت‌ها، نرخ خودرو در بازار آزاد رشد کمتری داشت بود با این حال نرخ خودرو بسیار بیشتر از قدرت خرید مصرف‌کنندگان بالا رفت و همین مساله موجب شد با کاهش قدرت خرید مردم در طول سال ۱۴۰۳، خودروها با همین قیمت‌های فعلی نیز خریداری نداشته و با تداوم رکود، بازار کشش افزایش قیمت دیگری را نداشته باشد.
بسیاری از کارشناسان بازار خودرو بر این باورند که رکود تورمی، مهم‌ترین عامل در ایجاد وضعیت بازار خودرو در سال ۱۴۰۳ است و تا زمانی که برنامه‌های اقتصادی مؤثر و حمایت از کسب‌وکارها اجرا نشود، نمی‌توان به بهبود بازار خودرو در سال ۱۴۰۴ امیدوار بود.
منبع خبر: پرشین خودرو
source