خودرو یا خطای انسانی، عامل اصل تلفات جاده‌ای کدام است؟

تیتر20  –  به نظر می رسد که بسیاری از کارشناسان و حتی بعضی از مسئولان و متولیان مربوطه دیواری کوتاه تر از خودروسازان پیدا نکرده اند.هربار که اتفاق یا حادثه ای پیش می آید بنا به عمق فاجعه و میزان آسیب و تلفات وارد شده ، شدت اتهام زنی به خودروسازان نیز زیاد و کم می شود.

البته باید به صراحت اعتراف کرد که خودروسازی ایران با وجود گذشت بیش از نیم قرن و همچنین تلاش های که در راستای بهبود کیفی و فنی خودروهای صورت گرفته است،همچنان فاصله بسیار زیادی با سطح اول و مطلوب مد نظر دارد. ضمن اینکه نباید از اثر تحریم ها و برخی عوامل موثر دیگر در ایجاد این فاصله بی تفاوت گذشت .

با این حال آنچنان که بعضی ها عنوان می کنند نمی توان تمام تقصیرها و مشکلات را به گردن آنها انداخت. به عنوان مثال آیا واقعا فقط خودروها مسئول هزاران فوتی بر اثر آلودگی هوا در سال هستند. یا تمام 20 هزار کشته تصادفات به خودروهای تولید داخل مرتبط می شود.

همانطور که اشاره شد ، از خودروهای تولید داخل نمی توان صد در صد دفاع کرد.ولی این تمام حقیقت نیست و اگر قرار باشد که در دایره انصاف حرف زد و رفتار کرد، نباید یک طرفه به قاضی رفت.

با این حال اظهارات اخیر مطرح شده درباره سهم خودرو در تصادفات منجر به فوت ، موج جدیدی از انتقادها را عليه خودروسازان ايجاد كرده است. 

با این حال غیر از نقش خودروهای تولید داخل باید سایر عوامل موثر در بروز چنین حوادث مانند خطاي انساني، وسيله نقليه و همچنین وضعیت جاده ها و راه نیز بررسی شود.

به بیان دیگر اگر جان ، سلامتی ، امنیت روحی و روانی و آینده شهروندان واقعا مهم است ، باید تمام دستگاه و نهادها و سازمان های مربوط علاوه بر پذیرش سهمشان در بروز چنین اتفاقاتی ، به دور از هیاهو و اتهام زنی ، نقش خود در این حوادث را پذیرفته و برای بهبود اوضاع دست به دست هم بدهند.

چرا که برخلاف تصور، خطاي انساني مهم‌ترين عامل تاثيرگذار در افزايش تلفات جاده‌اي به شمار مي‌رود. بر اساس آخرین گزارش ها،سهم خطای انسانی در تلفات جاده ای 52 درصد اعلام شده است.جاده 20 درصد، وسيله نقليه 12 درصد و عوامل مشترك نیز 16 درصد در وقوع تصادفات و تلفات نقش دارند.

در اين ميان عدم رعايت مقررات رانندگي مهم‌ترين عامل بروز تصادفات شناخته می شود. یعنی همان عواملی که از آن به عنوان خطای انسانی نام برده می شود و سهم  52 درصدی در تلفات انسانی دارند. در رابطه  چهار خطاي سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، توجه نکردن به جلو و خستگی و خواب آلودگی به عنوان چهار عامل اصلی در خطای انسانی شناخته می شود.

همچنین نقش خودروهاي فرسوده (فرسودگي 35 درصدي ناوگان وسايل نقليه) در افزايش تلفات را نبايد ناديده گرفت. چرا که اقدامات خودروسازان در خروج خودروهاي غيراستاندارد از چرخه توليد و استفاده  از پلتفرم هاي جديد ، نقش زيادي در كاهش تلفات تصادفات داشته است.

همچنین بر اساس آمار بيش از نيمي از تلفات ناشی از تصادفات رانندگي در ايران (51درصد) به عابرين پياده، راكبان و سرنشينان موتور سيكلت مربوط می شود و 49درصد نیز به كشته‌شدگان داخل خودرو مرتبط است در اين ميان در تصادفات خودروهاي ناوگان حمل و نقل مانند اتوبوس تعداد تلفات افزايش معناداري پيدا مي كند.

در کنار سهم خودرو و خطای انسانی سهم 20 درصدی جاده ها و راه را نیز نباید نادیده گرفت و بی اعتنا از کنار آن عبور کرد. وجود بیش از 100 هزار نقطه کور، 30 هزار نقطه حادثه خیز، عدم وجود خط کشی وسط جاده و لاین های جدا کننده، آسفالت نامناسب، آبگرفتگی، ریزش سنگ، تابلوهای هشدار دهنده کمرنگ و قدیمی، سرقت آیینه های سرپیچ ، نبود عرض کافی در پیچ های سنگی و بهمن گیرها و … جزو عوامل جاده اي هستند كه نقش مهمي در افزايش تلفات جاده‌اي دارند.

با این تفاسیر به نظرمی رسد که تمام عوامل و نهادهای درگیر و مرتبط به جای اتهام زنی ، باید همانگونه که ادعا می کنند ، خودشان در صف اول و مقدم برای جلوگیری از افزایش این حوادث و تلفات باشند.به بیان دیگر کاهش آمار تصادفات و تلفات انسانی غیر از یک اراده ملی و هم افزایی راه دیگری ندارد.