گردوغبار و خسارت ۵۰۰ میلیاردی؛ اصفهان منتظر اقدام ملی

به گزارش تجارت نیوز، آلودگی هوا به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی زیست‌محیطی، سال‌هاست که جوامع انسانی را با پیامدهای گسترده‌ای مواجه کرده است. این معضل که به دلیل افزایش فعالیت‌های صنعتی، مصرف سوخت‌های فسیلی و رشد روزافزون حمل‌ونقل شهری تشدید شده، تأثیرات مخربی بر سلامت عمومی، محیط‌زیست و حتی اقتصاد کشورها دارد. ذرات معلق، گازهای آلاینده مانند دی‌اکسید کربن، گوگرد و ترکیبات نیتروژن، علاوه بر آسیب به سیستم تنفسی انسان‌ها، موجب تغییرات اقلیمی، کاهش کیفیت زندگی و افزایش هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا شده‌اند.

آلودگی هوای اصفهان امروز یک معضل جدی و غیرقابل انکار و بالای جان بیش از دو میلیون اصفهانی شده است، اصفهانی که هم در نیمه نخست سال و هم در فصل سرما با این پدیده دست و پنجه نرم می‌کند و عوارض آن را با شیوع انواع بیماری‌های قلبی و تنفسی، انواع سرطان‌ها و مشکلات این چنینی متحمل شده است.

براساس اعلام مسئولان استان، اصفهان در سال 1403 معادل 142 روز هوای آلوده داشته که از این تعداد 120 روز دارای کیفیت هوای آلوده برای گروه‌های حساس و 22 روز دارای کیفیت هوای آلوده برای عموم بوده است. کلانشهر اصفهان نیز سال گذشته 211 روز از هوای سالم ثبت شده برخوردار بود در حالی که در سال ماقبل آن 219 روز هوای سالم به ثبت رسید. در میان در سال گذشته 13 روز هوای پاک در اصفهان گزارش شده که نسبت به سال پیش از آن کاهش 18.75 درصدی داشته است.

منصور شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان در خصوص وضعیت آلودگی هوای اصفهان و اقدامات و برنامه ریزی ها برای کاهش این پدیده زیست محیطی با خبرنگار تسنیم به گفتگو نشست که در ادامه صحبت های خواندنی و مهم او را می خوانید:

*با توجه به شرایط جوی و خشکسالی اصفهان و از سویی دیگر آلاینده‌‌های انسان‌ساز محیط زیست این کلان‌شهر، مدیریت بحران استان اصفهان چه برنامه و اقداماتی در این خصوص انجام داده است؟

شیشه فروش: مطالعات مرتبط با آلاینده‌های هوایی اصفهان طی سه سال گذشته در دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی و سازمان محیط زیست انجام شده است. با مشارکت مرکز علمی تحقیقاتی و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی در استان اقدام خوبی شد مبنی بر اینکه علت آلاینده‌ها را منشا یابی کنند و میزان انتشار آلاینده‌ها را سهم‌بندی کردند و نهایتاً این مطالعات و نتایج آن جمع‌بندی و تحت قالب سند جامع کاهش آلودگی هوای شهر اصفهان تدوین شد.

سند جامع شهر اصفهان و محدوده‌های اطراف منطقه که هشت شهرستان را شامل می‌شود در شعاع 50 کیلومتری تهیه شد و به تصویب شورای برنامه‌ریزی استان اصفهان رسید و وظایف دستگاه‌ها مشخص شد که هر دستگاهی باید چه اقداماتی را انجام بدهد و هر سال ما امیدواریم که بخشی از منابع آلاینده کاهش پیدا کند و ظرف سه سال حداقل 30 درصد آلاینده‌ها کاهش پیدا کند.

حدود یک میلیون و 500 هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی اصفهان در کانون‌های فرسایش بادی قرار دارد

*بحث آلودگی هوا موضوعی است که در تمام فصول سال گریبان‌گیر شهر و استان اصفهان شده است، برای کاهش منابع آلاینده چه برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته است؟

در نیمه نخست سال بخشی از علت آلاینده‌ها به کانون‌های گرد و غباری که در اطراف اصفهان وجود دارد، بر می گردد، حدود یک میلیون و 500 هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی استان اصفهان در محدوده کانون‌های فرسایش بادی قرار دارد و این محدوده‌ها در 14 شهرستان هستند. از جمله خود اصفهان، نایین، اردستان، کاشان، برخوار، شاهین‌شهر، شهرضا، گلپایگان و کوهپایه و … پس علت وجود آلاینده‌ها در 6 ماه اول، انتشار گرد و غبار از کانون‌های فرسایش بادی است که شناسایی شده است.

سالانه گرد و غبار بیش از 500 میلیارد تومان خسارت به بخش های مختلف وارد می‌کند

وقتی کانون‌های بحران، فرسایش باد است، با کمترین وزش باد و سرعت کم باد هم این کانون‌ها خیزش پیدا می‌کنند و باعث ورود گرد و غبار در مناطق مسکونی می‌شود. سالانه گرد و غبار بیش از 500 میلیارد تومان خسارت به بخش‌های مختلف وارد می‌کند. ضمن اینکه علاوه بر کانون‌های داخلی گرد و غباری که داریم، به علت عدم جریان آب در رودخانه زاینده‌رود و اینکه بسیاری از اراضی حاصل‌خیز کشت نشده، خود این اراضی و بستر رودخانه که خشک است با وزش باد تبدیل به کانون‌های نقطه‌ای گرد و غبار شدند.

به طور مثال 99 درصد تالاب بین‌المللی گاوخونی با وسعت 47 هزار هکتار خشک شده و آبی در آن جاری نیست و خودش تبدیل به یک کانون گرد و غبارهایی شده که از آن نقطه متساعد می‌شود، اضافه بر این کانون‌های بیرون استانی مشترک با اصفهان مانند قم، مناطق خراسان جنوبی، کویر سمنان از طریق وزش باد از شرق به غرب سبب شده در تابستان شاهد آلودگی هوا باشیم.

از طرفی دیگر بخشی از آلودگی هوا هم در تابستان به علت اشعه فرابنفش و شدت تابش خورشید مربوط به انتشار آلاینده‌های ثانویه از ازن بوده که با فعالیت کارخانه‌ها، صنایع و خودروهای فرسوده در مقابله با اشعه خورشید تبدیل به آلاینده می‌شود.

معاونین اصفهانی سازمان محیط زیست از حق اصفهان دفاع کنند

بایستی وزارت نیرو برنامه‌های مرتبط با این حوزه را اجرایی کند و تامین حقابه قانونی کشاورزی، زیست محیطی و فضای سبز را اجرایی کند، چند نفر از مدیرهای کل محیط زیست قبلی اصفهان اکنون معاون و مشاور وزیر هستند که انتظار می‌رود با توجه به شناختی که دوستان از اصفهان و وضعیت آلاینده‌ها در این کلان شهر دارند، از اصفهان دفاع کنند و خشکی تالاب بین‌المللی گاوخونی، جریان پایدار رودخانه زاینده‌رود برای از بین رفتن کانون های گرد و غبار در استان را مطالبه کنند.

از سویی دیگر از سازمان منابع طبیعی کشور می‌خواهیم طرح‌های کشت نهال و بیابان زدایی را در پهنه‌هایی که تحت تاثیر فرسایش بادی در استان مطالعه شده است را با اجرایی کند و برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی کشور اعتبار به استان اصفهان بدهد و برای اجرای نهال کاری و کنترل روان آب‌ها و تثبیت شن‌های روان و … طرح‌ها و برنامه‌ها اجرایی شود.

تا کنون در استان 310 هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی، متناسب با شوری و خشکی خاک این مناطق کشت نهال انجام شده و چندین هکتار بادشکن زنده و غیر‌زنده اجرایی شده و نهایتاً اقداماتی در استان برای اجرای طرح‌های آبخیزداری انجام شده و لازمه همه اینها این است که سازمان منابع طبیعی کشور به صورت ویژه اعتباراتی به استان اصفهان بدهد که اجرای این طرح‌ها هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و برای اجرای طرح‌ها در 600 هزار هکتار از اراضی که مطالعه شده باید آبخیزداری انجام شود و این کمک می‌کند که در مناطق بیابانی اگر روان آبی آمد، تغذیه سفره‌های زیرزمینی در جهت بیابان زدایی انجام شود.

در کلانشهر اصفهان بیش از 180 هزار خودرو فرسوده تردد دارند

*در نیمه دوم سال و فصل سرما بیشتر شاهد شدت آلودگی های زیست محیطی و هوا در کلان شهر اصفهان هستیم در این زمینه علت به چه صورت واکاوری شده و اقدامات صورت گرفته چیست؟

در نیمه دوم سال علت آلودگی هوا همانطور که در مطالعات آمده بحث انتشار آلاینده‌های ناشی از منابع ثابت و متحرک است، منابع متحرک مانند خودروهای فرسوده و غیره هستند که در قانون هوای پاک آمده است که خودروهای فرسوده باید از مدار خارج شوند. در سال گذشته 16 هزار خودرو فرسوده از مدار خارج شد ولی این کافی نیست. باید دولت و وزارت سمت وزارت راه تسهیلاتی را در اختیار رانندگان برای تعویض این خودروها تخصیص بدهد و خودروهای جدید جایگزین کند. همچنین باید برای بازسازی و نوسازی ناوگان حمل و نقل مسافر نیز سازمان شهرداری‌های کشور و صندوق محیط زیست کشور و وزارت سمت به استان کمک کند تا مصوبات کارگروه ملی هوای پاک اجرایی شود.

*آیا دغدغه و همت ملی نیز برای کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها به ویژه اصفهان وجود دارد؟

خوشبختانه موضوعات آلودگی هوا روی میز کشوری رفته و در دو جلسه در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا این موضوعات مطرح شده، ما درخواست داریم سازمان محیط زیست به عنوان متولی کارگروه ملی از دستگاه‌های ذی‌ربط کشوری که نسبت به تامین اعتبار و تسهیلات بانکی برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهر اصفهان و شهرهای بزرگ اقدام کند.

در مورد بخش ثابت، مازوت سوزی یکی از این عوامل است استان اصفهان هم تاکید داره که باید همواره از گاز استفاده شود و در صورت استفاده از مازوت، وزارت نفت از آن گوگردزدایی کند و سیستم های فرسوده از رده خارج و سیستم تصفیه دود گذاشته شود .

صنایع نیز موظف‌اند که به صورت آنلاین وضعیت آلاینده‌های خود را به محیط زیست اعلام کند. محیط زیست مکلف بوده که از آنها بازدید و پایش کند و زمان بندی به آنها بدهد که در زمان بندی خاصی نسبت کاهش موارد آلاینده اقدام کند. به صورت خاص در ذوب آهن سند جامع زیست محیطی تدوین شده که بایستی اجرایی شود و این حمایت وزارت سمت وزارت تعاون کار را می‌خواهد که بتواند تسهیلاتی به ذوب آهن برای نوسازی سیستم بدهد.

همچنین سند جامع بهسازی و نوسازی واحدهای تولید آجر نیز تدوین شده که جلسات آن مستمرا تشکیل می‌شود و دبیر‌خانه آن سازمان محیط زیست است. برای واحدهای غیرمجاز کوره های آجرپزی با اعمال قطع گاز و ایجاد فرصت برای انتقال به خارج از شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان اقدام شده است.

نکته بعد توسعه دولت الکترونیک است. ما باید کاهش سفرهای شهری را داشته باشیم برای پیشگیری از آلودگی هوا، به دستگاه‌ها، بانک‌، شهرداری‌ها، دانشگاه‌ها، آموزش پرورش و بخش‌های مختلف اعلام شده که خدماتشان را در بستر اینترنت قرار بدهند که نیاز به مراجعه حضوری شهروندان نباشد و از ترددهای غیرضروری جلوگیری شود.

رفع مشکل آلودگی هوای اصفهان نیاز به همت ملی دارد

و سخن پایانی؟

در آخر اینکه امید هست با برنامه‌ریزی که انجام شده شاهد این باشیم که انشالله به تدریج آلاینده‌ها کمتر بشود، رفع مشکل آلودگی هوای اصفهان نیاز به همت ملی دارد و باید توجه ملی به آن صورت بگیرد و برای تامین منابع اعتباری و اجرای طرح های مصوب اقدامات لازم صورت بپذیرد.

منبع: تسنیم